Educatieplatform voor farmacotherapie en FTO
In de media worden soms vraagtekens geplaatst bij de veiligheid van vitamine B6. De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA heeft een veilig niveau vastgesteld van 25 mg, andere autoriteiten achten 100 mg per dag veilig. Toch blijft er discussie en lijken soms tintelingen in handen en voeten samen te gaan met B6 gebruik. Hoge bloedwaarden zijn een logisch gevolg van het slikken van producten met hoge hoeveelheden B6 en op zichzelf geen directe reden voor ongerustheid: bijwerkingen doen zich daarbij over het algemeen niet voor. Deze treden in incidentele gevallen op en lijken persoonsgebonden. Om hierover meer duidelijkheid te geven en onrust weg te nemen, heeft NPN, de brancheorganisatie voor voedingssupplementen bij de Universiteit van Maastricht een onderzoek gestart naar vitamine B6. Dit onderzoek loopt nog.
Veilig niveau
In Nederland geldt op dit moment geen maximum hoeveelheid voor vitamine B6. Gewacht wordt op het vaststellen van maximale hoeveelheden in Europa. Er is in de wereld geen eenduidig veilig niveau. De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA heeft een niveau vastgesteld van 25 mg vitamine B6 per dag. Daarin is echter een controversiële studie meegenomen. Andere autoriteiten hebben deze studie buiten beschouwing gelaten en komen dan op een veilig niveau dat veel hoger ligt. Zo acht het Amerikaanse Food and Nutrition Board 100 mg vitamine B6 per dag veilig (na toepassing van een veiligheidsfactor op een veilige waarde bij langdurig dagelijks gebruik van 200 mg) evenals de wereldwijde expertgroep van voedingssupplementen IADSA.
Sporadisch bijwerkingen
Bijwerkingen lijken zeer weinig voor te komen. In enkele gevallen zijn er neuropathische verschijnselen gemeld, zoals tintelende handen en voeten, die zouden samengaan met het gebruik van vitamine B6. In 2011 heeft NPN een inventarisatie gehouden over meldingen van bijwerkingen van vitamine B6. De meeste bedrijven geven aan geen enkele klacht te hebben ontvangen, ook niet bij hoog gedoseerde producten. In vijf jaar tijd waren slechts enkele gevallen bij bedrijven gemeld bij gebruik van producten met uiteenlopende dagdoseringen. Ook afgelopen jaren zijn er slechts incidentele meldingen. Uit de literatuur blijkt dat er geen relatie is te leggen tussen het optreden van de bijwerking en de hoogte van de bloedwaarde.
Niet dosisafhankelijk
De situaties waarin bijwerkingen optreden zijn nog onduidelijk en ingewikkeld. Naast het feit dat bijwerkingen zeer weinig voorkomen, lijken ze niet dosisafhankelijk te zijn. Er zijn meldingen van hoge waardes vitamine B6 in het bloed zonder dat er sprake is van bijwerkingen. Ongerustheid over hoge bloedwaarden is onterecht, omdat deze een logisch gevolg zijn van het slikken van producten met hoge hoeveelheden B6. Daarbij doen bijwerkingen zich over het algemeen niet voor.
Er moet nader onderzocht worden wanneer de verschijnselen optreden, of er een interactie met medicijnen is en welke andere individuele situaties tot bijwerkingen kunnen leiden. Op dit moment is nog niet duidelijk welke uitzonderlijke situaties ertoe leiden dat er incidenteel neuropathieverschijnselen optreden en welke rol vitamine B6 daarin speelt. Het instellen van een laag maximum niveau lost het probleem niet in alle gevallen op.
Verschillende vormen van vitamine B6
Er zijn verschillende vormen van vitamine B6. In supplementen worden twee vormen toegepast, pyridoxine HCL en pyridoxine-5-fostaat. Tot nu toe zijn er geen bijwerkingen bekend bij gebruik van producten met pyridoxine-5-fosfaat. In oudere literatuurstudies is de gebruikte vorm van vitamine B6 meestal niet gespecificeerd. Het moet nader onderzocht worden of een bepaalde verbinding van vitamine B6 daadwerkelijk de voorkeur heeft.
Waarschuwing op verpakking
Terwijl het mechanisme van bijwerkingen nog verder opgehelderd moet worden heeft NPN uit voorzorg het advies uitgebracht om bij producten met meer dan 25 mg vitamine B6 een waarschuwingstekst op te nemen dat langdurig dagelijks gebruik milde tintelingen of gevoelloosheid in ledematen kan veroorzaken.
Nut van vitamine B6
Vitamine B6 heeft verschillende functies in het lichaam. Het speelt een rol in het energiemetabolisme en in de normale werking van het zenuwstelsel. In een multivitamine zit vaak een lage dosering. In bepaalde situaties willen mensen voor een hogere dosis kiezen. Zo wordt vitamine B6 onder andere ingezet bij ongemakken rondom de menstruatie, zoals prikkelbare gevoelens. Dit hangt samen met het reguleren van de activiteit van hormonen, wat vitamine B6 doet. Een hoge dosering wordt voor specifieke doeleinden gegeven en vaak na raadpleging van een deskundige.