Voor het eerst hoogste uitgaven aan tiotropium

Het astma/COPD-middel tiotropium is de nieuwe koploper bij de pakketgeneesmiddelen met de hoogste uitgaven. Dit gaat ten koste van Seretide, die deze positie sinds 2012 innam. Nieuw in de top 10 – op plaats 4 – is sofosbuvir. Dit recent geïntroduceerd middel wordt ingezet bij de behandeling van hepatitis C.
De totale uitgaven aan pakketgeneesmiddelen via openbare apotheken in 2015 bedroegen € 4266 miljoen. Tiotropium (Spiriva) was in 2015 met € 92 miljoen aan uitgaven voor het eerst lijstaanvoerder. Het dankt deze positie niet aan een toename van de omzet – die daalde met ongeveer 1% – maar aan een grotere daling van de omzet van Seretide. Dit astma/COPD-combinatiepreparaat van salmeterol met fluticason nam in de drie voorafgaande jaren de nummer 1-positie in en kende in 2015 een afname van de uitgaven met € 9,7 miljoen (-10%). Deze daling is vooral het gevolg van afnemend gebruik van dit middel, een tendens die al sinds 2011 gaande is. Uitgedrukt in standaarddagdoseringen is het gebruik sindsdien met bijna een vijfde afgenomen. Hoewel al enige jaren generieke varianten van dit middel beschikbaar zijn, komt het gebruik ervan – 1,5% van de omzet in 2015 – niet echt van de grond. Symbicort, het combinatiepreparaat van formoterol en budesonide, is het derde astma/COPD-middel in de top 10. Ook van dit middel zijn de uitgaven met 10% afgenomen. Dit is voor de ene helft het gevolg van minder gebruik en voor de andere helft van lagere kosten. Generieke varianten van Symbicort zijn erin geslaagd om sinds hun beschikbaarheid in het tweede kwartaal van 2015 in december een omzetaandeel van 12% te behalen.

Hepatitis C
Opvallend in de top 10 is de intrede op de vierde positie van sofosbuvir (Sovaldi) met € 63 miljoen aan uitgaven in 2015. Maar zelden verwerft een nieuw geneesmiddel zich direct in het jaar na introductie een plaats in de uitgaven top 10. Sofosbuvir is toegelaten tot het basispakket voor de behandeling van chronische hepatitis C in combinatie met andere geneesmiddelen. Het is in oktober 2014 voor het eerst via de openbare apotheken verstrekt. De genoemde € 63 miljoen aan uitgaven geeft het bedrag weer dat apothekers bij zorgverzekeraars in rekening hebben gebracht. Vanwege geheime prijsafspraken van de overheid met de leveranciers van dit middel kunnen de kosten voor de overheid achteraf anders (lager) uitvallen.

Simvastatine uit top 10
Verder is de top 10 van geneesmiddelen met de hoogste uitgaven in 2015 slechts beperkt gewijzigd ten opzichte van 2014. Vermeldenswaardig is nog dat cholesterolverlager simvastatine, ondanks een toename van de uitgaven met € 1 miljoen, in 2015 niet meer in de top 10 voorkomt. In totaal maken de gezamenlijke uitgaven aan de top 10-geneesmiddelen 14% uit van de totale uitgaven aan pakketgeneesmiddelen. Dit aandeel was nog 20% in 2011, toen een aantal dure geneesmiddelen die inmiddels zijn overgeheveld naar het ziekenhuisbudget, de hoogste posities van de top 10 innam.