Educatieplatform voor farmacotherapie en FTO
Op 14 februari 2019 besteedt televisieprogramma Zembla aandacht aan medicijntekorten veroorzaakt door problemen bij grondstofleveranciers in China. Zembla schetst een ontwikkeling waarin de afgelopen 20 jaar steeds meer grondstofproducenten uit Europa zijn weggetrokken, vooral naar China en India. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) herkent dit beeld. Het systeem kan kwetsbare situaties opleveren doordat er grote afhankelijkheden zijn bij een klein aantal fabrikanten (ongeacht in welk land de fabriek staat).
De kwaliteit van medicijnen in Nederland is doorgaans goed. De controle op alle stappen in de productie van medicijnen over de hele wereld is streng. Zodra er een signaal is dat er iets niet in orde is vindt er internationale afstemming plaats en grijpen we in: we schorsen het product of doen een terugroepactie.
Wereldwijde controle
Het CBG en de Inspectie van Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) maken deel uit van een wereldwijd netwerk dat alle stappen regelmatig controleert en test. Dit gebeurt vanaf productie van de grondstoffen voor medicijnen tot de distributie en het afleveren ervan in de apotheek. Ook als medicijnen op de markt zijn vinden er regelmatige veiligheidscontroles plaats, waarbij er gekeken wordt naar bijwerkingen, nieuwe onderzoeken en meldingen. Dat neemt niet weg dat het niet mogelijk is om alles continu te controleren. Er kunnen zich situaties voordoen die de nationale en internationale toezichthouders niet op tijd in beeld hadden.
Moeilijke afweging
Af en toe moeten we een afweging maken: houden we, als er geen alternatieven beschikbaar zijn, een medicijn tegen in Nederland uit een fabriek die om welke reden dan ook niet meer voldoet aan de strenge Europese eisen, met als gevolg dat er een tekort kan ontstaan? In dit soort situaties kijken we altijd goed naar wat er precies aan de hand is met het medicijn en wat de risico’s zijn voor de patiënt. Het belang van de patiënt staat hierbij altijd voorop.
Reuma- en psoriasismedicijnen uit een andere fabriek
De methotrexaat die Zembla noemt in de uitzending is niet gebruikt in de medicijnen voor de behandeling van reuma en psoriasis. Het CBG heeft in 2016 gekeken naar de impact voor de Nederlandse markt toen bekend werd dat de genoemde fabriek niet voldeed aan de eisen van een Goede Manier van Produceren (GMP). Het CBG heeft toen geconstateerd dat de reuma- en psoriasismedicijnen met methotrexaat niet uit deze Chinese fabriek kwamen.