Onderzoek mini-orgaantjes in volgende fase

Utrechtse onderzoekers claimen dat buiten het lichaam gekweekte mini-orgaantjes goed te gebruiken zijn bij het voorspellen van effectiviteit van medicijnen. Ze onderzochten 36 behandelingen bij 24 patiënten met taaislijmziekte. Nu volgt een grotere studie.

De onderzoekers, verbonden aan onder meer het Hubrecht Instituut en het UMC Utrecht, publiceerden hun resultaten 12 februari in Cell Reports. Ze namen stamcellen af in de dikke darm van de patiënt, om ze vervolgens in het laboratorium op te kweken naar organoïden (mini-orgaantjes).

‘Goed tot uitstekend’
Op die organoïden werden drie verschillende medicijnen uitgetest, waarna de patiënt acht weken lang het middel kreeg dat aansloeg op de gekweekte orgaantjes. De in deze studie betrokken patiënten hadden verschillende vormen van taaislijmziekte. De accuratesse van de test was ‘goed tot uitstekend’, schrijven de onderzoekers in Cell Reports.

Voorop
Momenteel leidt het UMC Utrecht een grotere studie in Europa. Daaraan doen 500 patiënten met de meest zeldzame vormen van taaislijmziekte mee. Nederland loopt voorop in dit type onderzoek. Onderzoekers in Utrecht, Twente en Leiden zijn er al een aantal jaren mee bezig.

Interessant
‘Dit is absoluut een interessante ontwikkeling voor de patiënt’, zegt Peter Bertens, senior beleidsadviseur bij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen. ‘Deze methode kan worden doorontwikkeld naar een test die voorspelt hoe een patiënt op een geneesmiddel reageert. Aan de andere kant kan het ook voorkomen dat een patiënt een behandeling krijgt die niet werkt, of alleen maar vervelende bijwerkingen heeft. Daarnaast is het natuurlijk ook kostenbesparend. Maar we zijn er nog niet.’

Opschalen
Bertens wijst erop dat het onderzoek moet worden opgeschaald naar grotere groepen, zoals nu al gebeurt. Ook is het nodig dat andere onderzoekers, liefst in andere laboratoria, voor een langere periode een zelfde onderzoek uitvoeren, en tot dezelfde conclusies komen. ‘Het moet reproduceerbaar zijn.’ Mogelijk is de methode met mini-orgaantjes in de toekomst ook te gebruiken voor medicijnen ter bestrijding van andere ziektes.