Educatieplatform voor farmacotherapie en FTO
Anderhalf miljoen patiënten met actinische keratose best gebaat bij crème uit 1950. Een crème die mensen zelf thuis kunnen aanbrengen, blijkt de meest effectieve therapie te zijn tegen de veel voorkomende huidaandoening actinische keratose, ook wel ‘zonneschade’ genoemd. Dermatologen van het Maastricht UMC+ vergeleken de vier gangbare vormen van behandeling, die tot op heden alle als gelijkwaardig werden gezien. Het goedkoopste middel blijkt nu het meest effectief en tevens het meest gewaardeerd door patiënten. Het toonaangevende New England Journal of Medicine publiceert vandaag de resultaten van de studie.
Actinische keratose
Actinische keratose kenmerkt zich door meerdere ruwe plekjes op de huid die worden veroorzaakt door UV-straling van de zon. Naar schatting anderhalf miljoen mensen in Nederland hebben met deze aandoening te kampen. Zo krijgt maar liefst de helft van alle mannen en een derde van de vrouwen boven de vijftig jaar er mee te maken. Zonder behandeling kan actinische keratose in potentie uitgroeien tot een kwaadaardige vorm van huidkanker.
Vier therapieën
Er zijn vier verschillende vormen van behandeling van actinische keratose die in de praktijk worden toegepast: fotodynamische therapie (een soort lichttherapie), die in het ziekenhuis wordt uitgevoerd, twee crèmes (genaamd imiquimod en 5-fluorouracil), die vier weken gesmeerd moeten worden en een meer recent geïntroduceerde gel (ingenol metubate), waarvan de behandelduur drie dagen is. Er is echter geen standaardbehandeling beschreven in de huidige richtlijnen. Welke van de vier wordt gekozen, is afhankelijk van de persoonlijke voorkeur van arts en patiënt. Reden voor Maastrichtse dermatologen om de therapieën naast elkaar te leggen en te testen op effectiviteit. Aan dit onderzoek werkten ruim 600 patiënten in vier verschillende ziekenhuizen* mee. Willekeurig werden de patiënten toegewezen aan één van de vier behandelvormen.
Middel uit 1950
De onderzoeksresultaten lieten zien dat behandeling met 5-fluorouracil-crème een slagingspercentage had van ongeveer 75 procent. De andere therapieën scoorden beduidend lager (imiquimod-crème: 54 procent; fotodynamische therapie: 38 procent en ingenol metubate gel: 30 procent). De onderzoekers spreken van een succesvolle behandeling wanneer driekwart van de plekjes is verdwenen na de therapie. Opmerkelijk is dat 5-fluorouracil-crème een middel is dat in 1950 al op de markt is geïntroduceerd. Het kan thuis worden aangebracht en is ook nog eens de meest goedkope vorm van behandeling.
Internationale richtlijn
De Maastrichtse dermatologen hopen met hun studie een belangrijke bijdrage te leveren aan het vaststellen van (inter)nationale behandelrichtlijnen voor actinische keratose. “De onderzoeksresultaten laten namelijk duidelijk zien dat er wel degelijk een voorkeursbehandeling is”, zegt onderzoeker en dermatoloog (i.o.) Maud Jansen. “Daarnaast zou het gebruik van 5-fluorouracil-crème als standaardtherapie voor actinische keratose ook miljoenen euro’s aan zorgkostenbesparing per jaar kunnen opleveren. Alleen al in Nederland.”