Educatieplatform voor farmacotherapie en FTO
Wie dagelijks aspirine slikt om hart- en vaatziekten te voorkomen, kan dat het best ’s avonds doen. Aspirine heeft dan meer effect, zonder dat er meer bijwerkingen optreden. Dat is de belangrijkste conclusie uit het promotieonderzoek van Tobias Bonten. Hij promoveerde op 13 november op zijn proefschrift Time for Aspirin.
Tientallen miljoenen tabletten aspirine worden er dagelijks ingenomen, niet om pijn tegen te gaan, maar om hart- en vaatziekten op afstand te houden. Bekend is dat de meeste hartinfarcten in de ochtend optreden. “We dachten daarom dat aspirine wellicht beter zou werken als het ’s avonds wordt ingenomen”, vertelt Tobias Bonten.
Kans op bloedpropjes
De promovendus testte de hypothese door driehonderd dagelijkse aspirineslikkers de pil ’s ochtends te laten slikken en een groep ’s avonds. Later draaide hij de twee groepen om. Bonten: “We zagen dat wanneer mensen de pil ’s avonds nemen, hun bloed in de ochtend dunner is. De bloedplaatjes zijn dan minder actief en de kans op bloedpropjes is kleiner.”
Bij iemand met een gemiddeld dag-nachtritme worden de bloedplaatjes heel vroeg in de ochtend, tijdens de slaap, al actief. Wanneer je dan bij het ontbijt om negen uur je aspirine inneemt ben je te laat om de dagelijkse piek in bloedvaatjesactiviteit – en dus de kans op bloedpropjes – te verlagen.
Aantal hartinfarcten
Zo’n 70 procent van de dagelijkse aspirineslikkers neemt de pil nu ‘s ochtends in. Dat zouden ze dus beter ’s avonds kunnen doen, voor het slapen gaan. “Sommige mensen denken dat het slecht is op een lege maag, maar we zagen geen verschil in bijwerkingen tussen de groep die de pil ’s ochtends en de groep die de pil ’s avonds innam. Mijn oma gebruikt ook elke dag aspirine en is dat op aanraden van mij nu ’s avonds gaan doen.” Bonten benadrukt wel dat er alleen gekeken is naar de activiteit van de bloedplaatjes. “Of het in de avond slikken van aspirine daadwerkelijk het aantal hartinfarcten verlaagt heb ik niet onderzocht. Dat is de volgende stap.”
Effect op bloeddruk
De promovendus onderzocht ook of het tijdstip van slikken van aspirine effect heeft op de bloeddruk. “Het is bekend dat de bloeddruk bij gezonde jonge mensen daalt wanneer zij ’s avonds aspirine slikken in plaats van ’s ochtends. Helaas bleek dat voor patiënten niet op te gaan. Aspirine is mogelijk in staat de bloeddruk te verlagen door de vaten wijder te maken. Maar bij mensen die al hart- en vaatziekten hebben, zijn de bloedvaten vaak verkalkt en daardoor waarschijnlijk te stijf om nog goed op het bloeddrukverlagende effect van aspirine te reageren.”
Bonten presenteerde een deel van zijn onderzoek vorig jaar al op een congres van de American Heart Association, en was even wereldnieuws. “Het nieuws over het tijdstip van aspirine slikken werd opgepakt door de Amerikaanse pers en vervolgens door heel veel media. Het stond bijvoorbeeld op de voorpagina van de Telegraaf, en ik heb een interview gegeven voor de BBC en de New York Times”, aldus Tobias Bonten, die nu in opleiding is tot huisarts.
Aspirine heeft voor- en nadelen
Dagelijks aspirine slikken is niet voor iedereen aan te raden, want het geeft ook bijwerkingen. Alleen bij mensen die al een keer een hart- of herseninfarct hebben gehad, wegen de voordelen van bloedverdunning duidelijk op tegen de nadelen. De belangrijkste bijwerkingen van aspirine zijn maagirritatie en (hersen)bloedingen. Overleg altijd eerst met uw huisarts voordat u eventueel begint met aspirine slikken.
Tobias Bonten (30) promoveerde op 13 november op zijn proefschrift Time for Aspirin bij prof. Anske van der Bom en prof. Frits Rosendaal.