Educatieplatform voor farmacotherapie en FTO
Openbare apotheken verstrekten in 2014 ongeveer 750.000 keer oordruppels met een antibacteriële toepassing. Het gebruik van deze oordruppels ligt bij vijf- en zesjarigen tweemaal zo hoog als gemiddeld. Dit valt toe te schrijven aan de zwemles die veel kinderen van deze leeftijd volgen.
Volgens de NHG-Standaard Otitis Externa zijn oordruppels die zowel zuur zijn als een corticosteroïd bevatten, eerste-keusmiddelen bij de medicamenteuze behandeling van de gehoorgangontsteking. Zure oordruppels (azijnzuur) maken de huid van de gehoorgang zuurder en remmen daardoor de groei van bacteriën die een ontsteking (kunnen) veroorzaken. Het toegevoegde corticosteroïde, triamcinolonacetonide of hydrocortisonacetaat, vermindert ontstekingsverschijnselen zoals pijn, jeuk, schilfering, roodheid en zwelling, waarmee de infectie gepaard kan gaan. In totaal verstrekten openbare apotheken vorig jaar 760.000 keer op voorschrift van een arts oordruppels met een antibacteriële werking die voor vergoeding in aanmerking kwamen. Daarvan ging het in 280.000 gevallen om de voorkeurscombinatie bij otitis externa: azijnzuur met een corticosteroïde.
Combinaties van een corticosteroïde met een of meer ‘echte’ antibiotica verstrekten apothekers 420.000 keer. Daarnaast werden vijftigduizend keer enkelvoudige oordruppels met azijnzuur of aluminiumacetotartraat als werkzame stof afgeleverd. Ook aluminiumacetotartraat oordruppels zijn zuur en hebben daarmee ook de antibacteriële werking. Bovendien heeft aluminiumacetotartraat indrogende, verkoelende en jeuk verminderende eigenschappen.
Zwemles
De 760.000 verstrekkingen met antibacteriële oordruppels in 2014 waren bestemd voor 500.000 mensen. Dat komt neer op gemiddeld 34 personen per duizend inwoners. Bij vijf- en zesjarigen zijn dat er twee keer zo veel. Kinderen in deze leeftijd zitten vaak op zwemles. Het veelvuldig contact met water gaat gepaard met een verhoogd risico op otitis externa. Door het water wordt de gehoorgang vochtiger en daardoor minder zuur. En dus stijgt de kans op een ontsteking. Het gebruik van oordruppels is het laagst bij jonge volwassenen tussen de twintig en dertig jaar. Bij 65-plussers ligt het gebruik weer ver boven het gemiddelde. Mogelijk dat dit ligt aan het gebruik van gehoorapparaten, die het oor afsluiten. Ze kunnen leiden tot een toename van de vochtigheidsgraad in de gehoorgang, waardoor ze een extra risico voor otitis externa vormen.
FTO-module
De SFK biedt apothekers met de recent ontwikkelde FTO-rapportage Otitis Externa hulp bij de voorbereiding van een farmacotherapeutisch overleg (FTO) met huisartsen over dit onderwerp. In de rapportage vinden apothekers overzichten die weergeven welke oordruppels de huisartsen voorschrijven, en welke patiënten in de afgelopen zes maanden oordruppels hebben gekregen. De rapportage sluit hiermee aan op de FTO-module van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) over otitis externa.