Veel grotere kans op overlijden bij operatie voor patiënt met corona

Patiënten die besmet zijn met het coronavirus en een operatie moeten ondergaan, hebben een bijna vier keer hoger risico om te overlijden dan niet-besmette patiënten. Dit blijkt uit een grootschalig landelijk onderzoek onder leiding van het UMCG, waar 24 Nederlandse zorginstellingen aan deelnamen. De resultaten van het onderzoek zijn recent gepubliceerd door het wetenschappelijk tijdschrift Surgery.

‘Deze informatie is ontzettend belangrijk voor chirurgen en patiënten bij het maken van keuzes binnen de planbare zorg’, zegt UMCG-chirurg en onderzoekersleider Schelto Kruijff. ‘Soms is een operatie noodzakelijk en is er geen keuze. Maar als er wel alternatieven zijn voor een operatie of als het mogelijk is om de operatie uit te stellen, dan is het belangrijk om die keuze te kunnen maken op basis van de exacte data en risico´s.’

Hoger sterftecijfer en meer complicaties
Het onderzoek is gedaan op basis van data van 503 patiënten die de afgelopen maanden in één van de deelnemende Nederlandse ziekenhuizen werden geopereerd. Informatie over de patiënt, de operatie en de uitkomsten werd verzameld. Via preoperatief testen werd vastgesteld of een patiënt besmet was met COVID-19  (SARS-CoV-2). Er werd bewust een grote controlegroep gemaakt met patiënten die bewezen niet-besmet waren om een goede vergelijking van het risico te kunnen maken. In de groep patiënten met COVID-19 was het sterftecijfer 16%, ten opzichte van 4% in de niet-besmette controlegroep. Ook traden er meer postoperatieve complicaties op in de groep patiënten die besmet waren met het nieuwe coronavirus.

Het sterftecijfer van patiënten zonder COVID-19 is met 4% tweemaal zo hoog als het sterftecijfer voor de pandemie. ‘Dit is te verklaren door het feit dat in de periode van het onderzoek tijdens de beginfase van de coronacrisis alleen de meest urgente operaties doorgang vonden’, zegt Kruijff.

Onderzoek naar gevolgen uitstel
De landelijke CovidSurg onderzoeksgroep gaat nu analyseren wat het uitstel van behandelingen en operaties tijdens de eerste golf precies voor gevolgen heeft gehad. Nu we in de tweede golf zijn aanbeland, is het van belang hier zo snel mogelijk inzicht in te krijgen. In samenwerking met de Dutch Institute for Clinical Auditing - verantwoordelijk voor de kwaliteitsregistratie van operaties in Nederland - is een COVID-19 module ontwikkeld. ‘Hierdoor kunnen we een goede vergelijking maken tussen de kwaliteit van de chirurgie van dit jaar en voorgaande jaren’, zegt Kruijff. ‘Dit is van belang om gedegen protocollen te kunnen maken voor de huidige pandemie, maar ook voor vergelijkbare pandemieën in de toekomst.’ De eerste resultaten worden half november verwacht.