Ontstaan delirium ontrafeld

Het is vandaag Wereld Delirium Dag, want artsen én patiënten mogen zich meer bewust worden van de gevaren van het delirium.

Ontstaanswijze
Nog geen week geleden promoveerde - heel toevallig - wetenschappelijk onderzoeker Angelique Egberts op een studie naar het delirium, waarmee ze de ontstaanswijze van het delier verder ontrafelde. Een bepaalde soort medicatie, een ontregeld immuunsysteem en een verstoring van de signaaloverdracht in de hersenen blijken alle bij te dragen bij aan het ontstaan ervan.

In ziekenhuis
Een op de drie ouderen die zijn opgenomen in het ziekenhuis, krijgt een delirium. Een delirium (of delier) is een acute staat van verwardheid die grote gevolgen heeft voor het herstel van de oudere ziekenhuispatiënt. Een delirium ontstaat vaak bij patiënten die een infectie hebben en bij patiënten die onder narcose zijn geweest.

Dementie
Een delier leidt dikwijls tot een langer verblijf in het ziekenhuis en veroorzaakt een grotere kans op dementie. Bovendien blijken deze patiënten zichzelf minder goed te kunnen redden na hun opname. Een kwart van de patiënten die een delier hebben doorgemaakt, overlijdt binnen een jaar na het delier.

In het bloed
De gevolgen zijn dus ernstig, maar over de ontstaanswijze van een delirium was weinig bekend. In het bloed van delirium-patiënten vond Egberts verschillende stofjes, waaronder een verhoogd aantal witte bloedcellen, die erop wezen dat het immuunsysteem uit balans was. Ook vond ze verlaagde hoeveelheden stoffen die zijn betrokken bij een adequate signaaloverdracht in de hersenen.

Medicijnen
Egberts ontdekte na bestudering van 905 patiëntendossiers ook een relatie tussen het ontstaan van een delirium en het gebruik van medicijnen die op de Anticholinergic Risk Scale (ARS) staan. Dat is een lijst van zogeheten anticholinerge-medicijnen. Deze medicijnen blokkeren bepaalde moleculaire processen in het lichaam, waardoor bijvoorbeeld depressies en incontinentie worden bestreden.

Bewust
Verder onderzoek moet uitwijzen of een delirium uitblijft als patiënten deze medicijnen niet slikken tijdens hun opname. “Ook is het van belang dat artsen en patiënten zich meer bewust worden van de nadelige gevolgen van een delier. Hoe langer een delirium duurt, des te ernstiger de gevolgen zijn.”

Team
In het Erasmus MC adviseert het Specialistisch Team Geriatrie over preventie en behandeling van een delier. Zie ook: het proefschrift van Angelique Egberts 'Delirium bij Ouderen: Pathofysiologische en Farmacologische Aspecten'. En het filmpje 'Risico delirium in beeld'.