Een scan in plaats van een schildwachtklieroperatie

Het klinkt zo logisch anno 2019: een scan maken van de okselklieren om te kijken of borstkanker is uitgezaaid. Niet hoeven te opereren en klieren verwijderen (de schildwachtklieroperatie), wat bij een aantal vrouwen leidt tot langdurige klachten als een stijve schouder en ophoping van vocht in de arm (lymfoedeem). Tot nu toe is het echter technisch niet mogelijk om zo'n scan betrouwbaar te maken. Maastrichtse onderzoekers hopen daar binnen een paar jaar verandering in te brengen, via een studie met de enige PET-MRI-scanner in Nederland.

Als je de diagnose borstkanker krijgt, is de eerstvolgende vraag: zijn er ook uitzaaiingen? Op dit moment is een klassieke echo de gangbare beeldvormende techniek om dit te onderzoeken, maar deze is niet 100% nauwkeurig. Als er op de echo niks te zien is, blijkt er tijdens de schildwachtklieroperatie in 20-25% van de gevallen toch een uitzaaiing te zijn. Chirurg en onderzoeker dr. Marjolein Smidt: "Vroeger werden alle okselklieren aan de kant van de getroffen borst verwijderd: het okselkliertoilet. Daarbij vergeleken is de schildwachtklieroperatie die we nu doen al een grote vooruitgang. Hierbij halen we één of twee klieren weg, die betrouwbaar kunnen voorspellen of er uitzaaiingen zijn."

PET-MRI-scan
Na deze standaardoperatie blijkt in zo'n acht van de tien gevallen dat de klieren schoon zijn. Heel fijn natuurlijk, alleen houden veel vrouwen langdurige klachten over aan deze 'kleine ingreep'. "Dat is extra vervelend als er geen sprake was van een uitzaaiing", aldus Smidt. "Stel je voor dat je bij verdenking op galstenen een buikoperatie moet ondergaan. Dat is niet nodig, dankzij beeldvormende technieken. We hopen dat we met de PET-MRI-scanner een betrouwbaar beeld kunnen maken van de schildwachtklier, zodat we niet meer hoeven te opereren in de toekomst."

Radioloog in opleiding en onderzoeker dr. Thiemo van Nijnatten maakt ook deel uit van het grote team dat nodig is om dit onderzoek te kunnen uitvoeren. "Die scanner staat nergens anders in Nederland en biedt unieke mogelijkheden voor het in beeld brengen van weke delen, zoals de klieren in de oksel." Hij hoopt dat over drie jaar de 125 patiënten gevonden zijn die nodig zijn om betrouwbaar te kunnen zeggen of zo'n scan de operatie kan vervangen.

Lees verder op de website van het Maastricht UMC+