Slikproblemen vaak niet op tijd onderkend

Slikproblemen blijven vaak onopgemerkt, terwijl de gevolgen groot zijn. Logopedist Bas Heijnen ontwikkelde een nieuwe gemakkelijke manier om slikproblemen op het spoor te komen zonder gebruik te maken van instrumenten. “Soms is simpelweg vragen naar slikklachten al genoeg.” Heijnen promoveerde op 14 november 2018.

Slikproblemen op tijd diagnosticeren is erg belangrijk, maar over hoe je dat precies moet doen is geen consensus, legt Heijnen uit. Hij legde voor zijn promotie alle bestaande onderzoeken naar het meten en de evaluatie van slikproblemen naast elkaar. “Wat wetenschappers meten en de manier waarop ze dat doen is zo verschillend dat de uitkomsten niet met elkaar te vergelijken zijn.”

Simpele vragenlijst
Heijnen ging terug naar de basis en onderzocht of simpelweg vragen aan patiënten of ze last hebben van slikproblemen helpt bij het opsporen ervan. “Onze eenvoudige vragenlijst lijkt het goed te doen. Het voordeel van deze aanpak is dat het minder belastend is voor patiënten en dat de methode altijd beschikbaar is. Je hebt geen instrumenten nodig, zoals een scoop of een röntgenapparaat, die vaak niet voorhanden zijn in bijvoorbeeld een verzorgingstehuis.”

Iedereen slikt gemiddeld 1200 keer per 24 uur, dus tijdige diagnose van slikproblemen is van groot belang. De problemen kunnen leiden tot uitdroging, ondervoeding, het inademen van voedsel, longontsteking en zelfs overlijden. Ook de impact op het sociale leven van patiënten is niet te onderschatten, zegt Heijnen. “Eten en drinken speelt een grote rol in sociale situaties. Als dat niet meer lukt, kan dat heel heftig zijn.”

Aandacht naar primaire ziekte
Slikproblemen komen bijvoorbeeld voor bij patiënten met de ziekte van Parkinson, na een hersenbloeding of -infarct of als gevolg van een operatie of bestraling voor hoofd-halskanker. “Allemaal zeer ernstige ziektebeelden, waardoor de aandacht vaak eerst uitgaat naar de behandeling daarvan. Begrijpelijk, maar screen ook op tijd op mogelijke slikproblemen”, zegt Heijnen. “Een korte vraag kan al genoeg zijn. Vermoed je dat er problemen zijn? Schakel dan op tijd een expert in, want we kunnen veel doen om de klachten te verminderen.”